Wywiad gospodarczy w definicjach

Wywiad gospodarczy polega na legalnym uzyskiwaniu, analizowaniu i udostępnianiu informacji przydatnych w zarządzaniu przedsiębiorstwem, tj. dotyczących sytuacji prawnej, kadrowej, handlowej, finansowej i ekonomicznej przedsiębiorstw, na zlecenie innych podmiotów gospodarczych w celu szacowania ryzyka współpracy, zdobywania przewagi konkurencyjnej i unikania strat lub odzyskiwania należności. Termin „wywiad gospodarczy” jest często niesłusznie utożsamiany z pojęciem „szpiegostwo gospodarcze” lub kojarzony z tajnymi działaniami służb państwowych.

Z uwagi na pejoratywne skojarzenia wywiadu gospodarczego z działaniami nielegalnymi lub tajnymi oraz nieznajomość etiologii pojęcia i podstaw prawnych, w polskim języku biznesowym zaczęto stosować dosłowne tłumaczenia nazw angielskich lub francuskich, lecz niestety – nieadekwatnie. Angielski wyraz intelligence oznacza bowiem nie tylko wywiad, ale także inteligencję, informację, mądrość, a w przypadku business intelligence tłumaczonego jako wywiad biznesowy, właściwym tłumaczeniem jest analityka biznesowa.

Propagując używanie właściwych definicji oddających sens znaczeniowy i uwzględniających specyfikę zakresu wywiadu gospodarczego, poniżej przedstawiono jego szczegółowe definicje.

Competitive Intelligence, czyli wywiad konkurencyjny, koncentruje się głównie na pozyskiwaniu, analizowaniu i przekazywaniu informacji o konkurencji i wszelkich możliwościach dotyczących jej funkcjonowania na rynku, a zwłaszcza jej produktach i klientach. Pochodnym do competitive intelligence jest Market Intelligence (wywiad rynkowy) ukierunkowany jednak na badanie rynku i aspektów konkurencyjnych 4P marketingu mix (tj. produkt, cena, promocja, miejsce; ang. product, price, place, promotion).

Business Intelligence, ewoluując z systemów wspomagania decyzji z lat 60-tych XX w, jest obecnie zestawem określonych metod i procesów, które przy pomocy technologii informatycznych przekształcają różnorodne dane ilościowe w użyteczne informacje, wykorzystywane w celu skuteczniejszego podejmowania decyzji strategicznych i operacyjnych. Z Business Intelligence łączą się bezpośrednio terminy, tj. data mining, hurtownie danych, benchmarking, dashboards, KPI, analityka predyktywna i proskrypcyjna oraz termin, który od 2012r. zdobywa coraz większą popularność, związany z analizami ogromych ilości szybko pojawiających się różnorodnych danych - Big Data, określany także jako 3V (Volume - rozmiar, Velocity - szybkość, Variety - różnorodność).

Economic Intelligence dotyczy procesów zarządzania zdobytymi informacjami ekonomicznymi w makro skali, co oznacza zrozumienie przepływu zasobów finansowych i niefinansowych wewnątrz danych krajów lub globalnych organizacji, polityki reinwestowania i prowadzenia inwestycji zagranicznych oraz zasobów i zdolności produkcyjnych, a także innych kwestii, które mogą wyjaśniać możliwości do produkcji aktywów.

Due Diligence (dosłownie: należyta staranność) stanowi zespół kompleksowych i pogłębionych analiz danego podmiotu gospodarczego z dostarczonych uprzednio informacji, pod względem jego sytuacji prawnej i podatkowej, zarządzania strukturą organizacji i kapitałem ludzkim, potencjału technologicznego oraz kondycji handlowej i finansowej w celu identyfikacji ryzyk i możliwości, przed podjęciem negocjacji związanych z transakcją kapitałową np. przed podpisaniem umowy przejęcia przedsiębiorstwa.

Commercial Intelligence – wywiad handlowy lub komercyjny, jest najstarszą i najbardziej zaawansowaną oraz wszechstronną formą legalnego i oficjalnego zbierania, analizy i udostępniania informacji o podmiotach gospodarczych, ich działalności oraz funkcjonowaniu w otoczeniu, w tym informacji o konkurencji i kondycji handlowej, sytuacji prawnej i powiązaniach, a także innych danych, istotnych dla działalności gospodarczej.

Jak wynika z powyższych definicji, Business Intelligence, Economic Intelligence i Due Diligence, nierzadko tłumaczone jako wywiad gospodarczy (biznesowy lub ekonomiczny), nie są ściśle rozumianym wywiadem gospodarczym, lecz analityką biznesową, ekonomiczną, finansową, prawną, itp. Competitive Intelligence jest natomiast rodzajem wywiadu, w którym najłatwiej można przekroczyć granicę pomiędzy legalnymi i etycznymi działaniami a szpiegostwem gospodarczym.

Historia wywiadu gospodarczego przedstawiona w innych artykułach na stronie paulo.pl oraz posiadane przez autorów dokumenty historyczne i akty prawne z końca XIX i początku XX w wskazują, że obecny Commercial Intelligence jest niczym innym, jak ówczesny wywiad handlowy lub informacja handlowa, choć w bardziej zaawansowanej formie.

Rozwój technologii informatycznych i wielu dziedzin biznesu czerpiących terminologię z psychologii, biologii czy fizyki powoduje, że katalog przedstawionych powyżej definicji, pomimo, że szeroki, to wciąż nie jest zamknięty.

Firma doradcza PAULO łącząc wiedzę z zakresu prawa, psychologii i bezpieczeństwa, specjalizuje się w zaawansowanym wywiadzie biznesowym stworzonym w postaci autorskiego projektu prawno – psychologicznego profilowania biznesowego – 3PB, który łączy elementy wywiadu komercyjnego i konkurencyjnego z analizami due diligence, wspieranych technologiami informatycznymi oraz wiedzą psychologiczną. Ten sposób opierający się na naukach znanych już w starożytności – psychologii i prawie, umożliwia osiąganie najwyższej skuteczności w ocenie przedsiębiorstw, zasługując na dedykowaną definicję.

Copyright © K&M PAULO